tövşümə — 1. «Tövşümək»dən f. is. <Ninanın> həyəcan və iztirabı köksünün döyünməsindən və tövşüməsindən bəlli olurdu. M. S. O.. 2. Təngnəfəslik. Yenə tövşüməm tutdu … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
tövşümək — f. Çətinliklə nəfəs almaq, təngnəfəs olmaq, nəfəsi təngləşmək. Dağı birnəfəsə qalxıb aşan kəs; Tövşüdü qalxanda pilləkənləri. N. Xəzri. Gün altında tövşüyür; Qara kəl, təpəl öküz. H. Hüseynzadə … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
tövşük — is. Tövşümək işi, tövşümə. Tövşüyünü almaq – nəfəsini dərmək, dərindən nəfəs almaq. Kəngərli gözlərini yerə zilləyib tövşüyünü aldı. Ə. Vəl … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
alğasımax — (Cəbrayıl, Zəngilan) tövşümək, ürəyi döyünmək. – Həbelə isdi olar, dayan birəz nəfəsimi dərim, ürəyim alğasıyır (Zəngilan); – Ürəyim alğasıyır, az qalır ağzımnan çıxa (Cəbrayıl) … Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti
həsəkləməx’ — (Gədəbəy) tövşümək. – Bir də gördüm, Alı budu həsəkliyif yanıma çıxdı … Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti
tehniməy — (Göyçay, Şamaxı) tövşümək. – Bir də gördüm elə tehniyir, az qalır nəfəsi gessin gəlməsin … Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti
təng — f. 1) dar, darısqal; 2) darıxmış, bezmiş, usanmış; 3) tövşük, tövşümə; 4) m. səthi dolanacaq; yoxsulluq, kasıblıq … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
döş — is. 1. Bədənin, boyundan qarına qədər olan ön hissəsi; köks, sinə. Döş qəfəsi. Döş əzələləri. – . . Ciyər sinənin içində olur ki, qutu kimi şeydir. Onun qabaq tərəfi döş sümüyü və qabırğalardır. H. Z.. Ayna islaq başını Ayazın döşünə qoydu. Ə. M … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
kəhildəmək — f. məh. Çətinliklə, tövşüyə tövşüyə nəfəs almaq; ləhləmək, tövşümək. Tövlənin qapısı açıldı və cahıllar kəhildəyə kəhildəyə z. atları töyləyə çəkib, kişmiş taylarını sürüyüb saldılar tövlənin bucağına. C. M.. Kişi kəhildəyib yerində eşələndi,… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
ləhləmək — f. Bərk qaçmaq, yerimək, yoxuş çıxmaq və s. nəticəsində, yaxud hərarətin təsirindən tez tez və ağır nəfəs almaq, tövşümək (adətən heyvanlar haqqında). Atlar ləhləyir. Quzu istidən ləhləyir. – Ləhləyirlər, tərləyirlər, əl üzləri qızarmış; Bir… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
nəfəs — is. <ər.> 1. Ciyərlə havanı içəri alıb buraxma (insan və heyvanlarda oksigen udub karbon qazı buraxma prosesi). Nəfəs üzvləri. Dərindən nəfəs almaq. // Ciyərlə alınıb buraxılan hava. <Müəllim və Tellinin> başları birbirinə çox yaxın… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti